Het einde

Na een jaar op de Spoedeisende hulp in Johannesburg gewerkt te hebben, was het tijd voor een nieuwe verrassing van de overheid; buitenlanders kunnen hun contract niet zomaar verlengen, zij moeten opnieuw een aanvraag doen en toestemming krijgen. Natuurlijk was dit niet aan mijn baas of mij verteld, niet door de overheid en ook niet door HR in het ziekenhuis. Toen ik dus met mijn brief voor verlenging van mijn contract naar HR ging, kreeg ik opeens te horen dat dat niet zomaar gaat. Aangezien ik “maar” een maand van tevoren de aanvraag heb ingediend, ging dit natuurlijk niet lukken. Mijn baas heeft nog geprobeerd om met één van de personen hoger op te praten omdat ze anders een dokter tekort komt voor december, maar zij kreeg te horen dat “ze nu eenmaal achterlopen en het dus niet gaat lukken voor december”. Dit was voor mij echt het toppunt, nadat ik 18 maanden heb geknokt om eindelijk met mijn baan hier te beginnen, 4 maanden lang gevochten heb om überhaupt een salaris te ontvangen toen ik al aan het werk was en heb moeten vechten voor het salaris dat in mijn contract staat (want ze wilden me laten tekenen voor een lager salaris en dan dat terugbetalen voor die 4 maanden), heb ik besloten dat het nu wel genoeg is.

De voordelen van Zuid-Afrika

Het ziekenhuis

Nadat ik van de grootste “cultuurshock” was bijgekomen toen ik hier net begon, heb ik hier echt enorm veel kunnen leren. Ik denk niet dat ik ooit nog zo een ervaring ergens anders op ga doen. Niet alleen de hoeveelheid patiënten die hier dagelijks binnenkomt, maar ook de hoeveelheid super zieke patiënten die hier bijna continue binnen worden gebracht is bijna niet te geloven. Ik heb heel veel geleerd over infectieziekten die ik in Nederland waarschijnlijk niet ga zien,  maar mocht ik toevallig iemand tegenkomen met zo een ziekte dan zal ik de diagnose waarschijnlijk nooit meer missen.

Reanimeren had ik in Nederland een aantal keer gedaan, en dat terwijl ik op de Intensive Care zat, maar ik heb een schatting gemaakt en ik heb hier ongeveer 50 patiënten in het afgelopen jaar gereanimeerd. Ik wil niet overdrijven, maar ik heb wel het gevoel gekregen dat ik hier echt goed in ben geworden. Iets anders waar ik vrij zeker in ben geworden zijn steek- en schotwonden en de opvang van de patiënten die hiermee binnenkomen. Verder heb ik zo rond de 20 thoraxdrains ingebracht, zowel in stabiele als niet stabiele patiënten. En dan heb ik nog niet gesproken over alle acute patiënten die ik geïntubeerd heb, waarbij ik centrale lijnen heb ingebracht, bij wie ik lumbaalpuncties heb verricht, de patiënten die ik getrombolyseerd heb voor hartinfarcten en alle traumapatiënten van de vele (taxi) ongelukken die ik geholpen heb.

Ik heb geleerd om veel met de echo te doen op de spoedeisende hulp. Ik kan kijken zien of er vocht in de buik zit, of er vocht in de longen zit of dat er misschien een klaplong is, ik kan naar het hart kijken, met name of het nog beweegt tijdens een reanimatie, of bijvoorbeeld of er vocht omheen zit, ik kan zien of er een thrombus (prop) in de vaten van de benen zitten en ik kan met de echo een centrale lijn inbrengen. Ik hoop hier nog mijn accreditatie voor te halen.

Ik heb samen mogen werken met enorm goede supervisors en collega’s, en ik heb heel veel van ze geleerd. Ik heb in een omgeving gewerkt waar het niet alleen vreselijk druk kan zijn, maar waar ik ook nog eens heel veel zelf moet doen. Het heeft mij ook geleerd om zo langzamerhand veel zelfstandiger te worden. Waar je in Nederland elke patiënt bespreekt, heb je hier de mogelijkheid om patiënten zelf op te nemen of naar huis te sturen en dat is best lastig als je van zo een strikt gesuperviseerde omgeving komt.

Al met al ben ik enorm gegroeid als arts en als persoon. Dit zal niemand mij meer afnemen en ik weet zeker dat het mij gaat helpen in de toekomst, waar ik ook aan het werk zal gaan.

Het land

Zuid-Afrika is een prachtig land met enorm mooie natuur en als vakantieland zou ik het iedereen aanraden om hier een keer heen te komen. Ook al ben ik al een aantal keer in het Krugerpark geweest, ik ben nog steeds super enthousiast om er weer heen te gaan. Sterker nog, ik ga er in Februari nog een keer naartoe met familie. Daarnaast kan je op vakantie en ben je in de mooiste gebieden als je maar een klein stukje de grote stad uitrijdt. Het weer is ook echt fantastisch, vooral hier in Johannesburg, waar we droge, vrij koele winters hebben en warme zomers met veel onweer. Ook al hebben we nu al een hele lange tijd last van een echte hittegolf. Een braai hoef je hier niet met het weerbericht te plannen, dat kan gewoon altijd.

In Zuid-Afrika kan je relatief gezien vrij goedkoop huizen kopen en dan heb je ook wat. Als je een baan hebt en geld natuurlijk. Maar veel mensen hebben een vrijstaand huis en grote tuin met of zonder zwembad, slaapkamers hebben over het algemeen allemaal hun eigen badkamer, want daar is allemaal ruimte voor. Dan heb je nog een muur om je huis heen, dus als je van privacy houdt is dat wel fijn. Niemand die langs je huis loopt en door je raam kijkt om te zien wat jij voor bank hebt.

Niet alleen huizen zijn vrij goedkoop, ook op vakantie gaan en uit eten gaan bijvoorbeeld zijn goed te betalen, ook als je in rand (Zuid-Afrikaanse munt) betaald krijgt.

De nadelen van Zuid-Afrika

Het ziekenhuis

Aangezien er een groot artsentekort is in Zuid-Afrika en een enorme hoeveelheid aan patiënten, werken de artsen enorm hard. Je kan het je misschien niet voorstellen dat de overheid echt denkt dat ze de buitenlandse artsen niet nodig hebben terwijl 80% van hun eigen artsen emigreert, maar ik geloof dit soort typisch Zuid-Afrikaanse achterlijkheid wel. Ik heb er al vanaf de dag dat ik probeerde mijn visum te krijgen mee te maken gehad, en nu heb ik er nog steeds mee te maken. Iedereen tekent een contract voor 40-uur per week + 20 uur per week overtijd! Ik heb mazzel gehad dat mijn baas niet aan 24-uurs diensten doet, maar in de meeste ziekenhuizen is dit nog heel gewoon. De interns werken zelfs een 24-uurs dienst elke 4 dagen en dan doen ze hun zaal, dat maakt dat ze per dienst soms 36-uur aan het werk zijn, en denk maar niet dat ze op de overige dagen vrij zijn. Dan komen ze alsnog naar het ziekenhuis om hun patiënten op zaal te zien.

Het grootse deel van deze vele uren die je maakt zit je ook niet stil. Over het algemeen werk je je gewoon uit de naad en vaak ten koste van een welverdiende maar ook nodige pauze. Er zijn ook veel patiënten die voor de kleinste dingen naar het ziekenhuis komen, omdat ze gewoonweg niet naar hun lokale klinieken gaan, maar ze moeten wel allemaal gezien worden. Patiënten die geen spoed zijn, wachten vaak urenlang voordat zij gezien worden, en dat brengt de nodige spanningen met zich mee. Er is altijd wel een patiënt die begint te schreeuwen en je vertelt dat je de hele tijd al “niets aan het doen bent”, terwijl je bijvoorbeeld een status aan het schrijven bent. Dat is heel naar als je al 10 uur keihard aan het werk bent. En deze patiënt heeft waarschijnlijk niet gezien dat je ondertussen twee patiënten hebt moeten reanimeren die het niet overleefd hebben, en dat je je daar vrij rot over voelt. Er is geen tijd om daar eventueel even bij stil te staan, en er is soms helemaal geen begrip van de andere patiënten die alleen kijken naar hun eigen horloge. Dit zijn meestal de patiënten die niet zo ziek zijn, bijvoorbeeld één keer overgegeven hebben en daarvoor naar het ziekenhuis komen, en dat maakt het nóg iets vervelender en ik heb gemerkt dat ik daar soms geen begrip meer voor heb.

We hebben op vrijdag altijd onderwijs en één van de collega’s had een tijd geleden een praatje over burn-out. Ze had een formulier uitgedeeld waarop je vragen moest beantwoorden en dan werd er gekeken of je leed aan een burn-out. Daar kwam uit ik niet lichamelijk leed aan een burn-out, maar dat ik sociaal vrij dichtbij kwam. Dat betekent dat ik bijvoorbeeld minder geduld had met patiënten en sneller geïrriteerd zou raken. Dat was op het moment vóór mijn eerste vakantie (8 maanden aan één stuk door gewerkt), en daarna ging het weer een stuk beter. Later kregen we een artikel dat artsen misschien niet perse aan een burn-out leden, maar wellicht aan een post-traumatische stress stoornis door alles wat zij zien. En misschien is dat ook wel een klein beetje zo. In het begin als een patiënt met een steek- of schotwond binnenkwam dan had ik geen idee wat ik moest doen en vroeg ik snel mijn collega om hulp, maar nu lijkt het wel alsof er geen adrenaline meer over is. Ik heb er zoveel gezien dat het automatisch gaat. Maar ik denk dat dat laatste juist goed is, want mocht ik ooit weer een steek- of schotwond zien, waar ik niet van uit ga, dan weet ik in ieder geval wat ik kan en moet doen.

Naast de hoeveelheid patiënten word je hier ook blootgesteld aan veel infectieziekten. Tuberculose is de belangrijkste. Terwijl dat in Nederland eigenlijk niet meer voorkomt is het in Zuid-Afrika differentiaal diagnose 1, 2 én 3. Ik heb niet alleen veel tuberculose in de longen gezien, maar ook in de buik en de hersenen. Ook veel HIV gerelateerde ziekten zoals PCP/PJP (een bepaalde longontsteking) en meningitis (hersenvliesontsteking) heb ik vaak gezien. Het voordeel is dat ik deze niet meer zal missen mocht men zich hiermee presenteren in Nederland, maar het betekent ook dat ik er hier in Zuid-Afrika constant aan blootgesteld ben. In het jaar dat ik hier heb gewerkt ben ik twee keer twee keer aan de meningitis profylaxe geweest en twee keer aan de HIV profylaxe (PEP). Dat laatste is een kuur van 30 dagen en de medicatie is verschrikkelijk. Tijdens de eerste kuur ben ik na een paar dagen meteen geswitcht naar een ander middel door de bijwerkingen, maar werden mijn ogen van de nieuwe medicatie steeds geel als ik moe was en waren mijn leverwaarden wat veranderd. Tijdens de tweede kuur ben ik naar een ander middel overgestapt waarbij ik overal jeukende uitslag kreeg. Kortgeleden heb ik ook voor het eerst in mijn leven een longontsteking gehad en zat ik dus aan de antibiotica.

Wat ook frustrerend is, is dat dingen vaak niet werken of voorradig zijn. Zo hebben wij een bloedgasmachine die we veel gebruiken, maar als die kapot is moeten we steeds naar andere zalen in het ziekenhuis rennen, en dat terwijl je al zo veel patiënten hebt die zitten te wachten. En als je bloed naar het lab stuurt duurt het soms 4-6 uur voordat je resultaten krijgt. We hebben avonden gehad waar je overal moet zoeken voor een zak vocht en een lijn. En het is echt naar als je overal op de afdeling moet zoeken voordat je vindt wat je nodig hebt. En aangezien je dit altijd allemaal zelf doet, geen verpleegkundige die je helpt, duur het ook echt allemaal lang.

Het land

De belangrijkste nadelen van dit land zijn veiligheid, veiligheid en veiligheid. Leuk hoor dat iedereen zo een groot huis heeft met een muur er omheen, maar er zit ook elektrische bedrading aan de bovenkant om criminelen buiten te houden. Door de straten rijdt de hele dag beveiliging en nog wordt er vaak ingebroken. En nu kan je zeggen er wordt overal wel eens ingebroken, maar hier in Zuid-Afrika gaan inbraak een overval vaak samen met geweld. Ik heb verschillende patiënten die binnenkwamen met steekwonden gevraagd, waarom zij neergestoken waren. Hadden ze misschien niet hun geld en telefoon afgegeven? Maar elke keer weer wordt er gezegd dat ze over het algemeen meteen hun eigendommen afgeven en dan alsnog neergestoken worden. Ik heb een aantal patiënten binnengekregen met schotwonden van een kaping. Je moet hier vooral als het donker is echt niet stil gaan staan voor een rood verkeerslicht, want dan vraag je om problemen. Zelfs overdag als ik moet stoppen dan kijk ik de hele tijd om me heen en in mijn spiegels en over het algemeen doe ik mijn ramen dicht en de deuren op slot. Mijn tas doe ik altijd in de achterbak, want anders is het te gevaarlijk.

Naast het geweld is ook het verkeer chaotisch en gevaarlijk. De taxi’s die als openbaar vervoer worden beschouwd rijden als complete idioten. Ze houden zich niet aan rijstroken, als ze bijvoorbeeld afslaan, maar er zijn minder auto’s in de strook voor rechtdoor, dan snijden ze gewoon de boel af. Ook de taxi’s zelf zijn vaak levensgevaarlijk, want het is te duur om ze goed te onderhouden. Dus soms hoor je verhalen van patiënten die in zo een taxi zaten dat de taxi opeens in de brand stond of een wiel verloren had.

Niets wat georganiseerd is door de overheid lijkt hier te werken, en dat is vrij vervelend als je voor een overheidsziekenhuis werkt. Ik heb gedurende mijn tijd hier het meeste al verteld, dus ik ga hier niet te lang bij stilstaan. Alle problemen die ik tijdens mijn tijd hier heb beschreven zijn nog maar het topje van de ijsberg, want de Zuid-Afrikaanse president heeft niet eens de basisschool afgemaakt, kan niet tellen en ik vraag me af of hij kan lezen, hij heeft laatst in een aantal dagen 3 verschillende ministers van financiën gehad en verkondigd dat Afrika het grootste continent is van de wereld en dat alle andere continenten in Afrika passen.

De laatste weken is de Zuid-Afrikaanse munt (rand) enorm in waarde gedaald. Ik heb nu ondertussen mijn spaargeld bijna zien halveren als ik dit meteen mee zou nemen naar Nederland. En nadat de president openlijk had verkondigd dat “de wereld overdrijft als het om de rand gaat”, is de rand nog verder gezakt omdat men geen vertrouwen meer heeft in het land.

Als laatste

Andrew en ik zijn nu aan het kijken of we ergens anders kunnen gaan werken. Hij heeft officieel recht op een Nederlands paspoort omdat zijn oma in Rotterdam geboren was. Hij moest zijn vaders en zijn eigen geboorteakten opvragen om dit te bewijzen. Helaas heeft de overheid een verkeerde achternaam voor zijn oma op het certificaat gezet waardoor niks meer klopt. “Correctie kan wel even duren” krijg je dan te horen. Ik heb er een hard hoofd in dat ze dit überhaupt gaan doen. Het zou wel zo fijn zijn als hij het paspoort krijgt, want het maakt alles een stuk makkelijker.

Ik heb ondertussen te horen gekregen dat ik een sollicitatie gesprek krijg voor een tijdelijke baan op Bonaire! Als we dat gaan doen, dan gaat Andrew daar ondertussen Nederlands leren en zich voorbereiden op een eventuele inburgeringscursus, want dat zou uiteindelijk ook nog een mogelijkheid zijn om naar Nederland te komen.

Liefs,

Shelley